Groente zaden: binnen en buiten zaaien

Zaaien

Binnen zaaien

Met binnen zaaien, bedoelen we het zaaien in een zaaibakje in bijvoorbeeld de huiskamer of in een verwarmde hobbykas. Dit noemt men: zaaien onder “warm” glas. Het voordeel van binnen zaaien is, dat u er al vroeg mee kunt beginnen. De zaden voor binnenzaai zijn veelal de soorten met een lange teeltperiode en/of subtropische soorten. Het zaaibakje vult u met zaai- en stekgrond. Dit is een mengsel van 3 delen potgrond en 1 deel scherpzand. Zaai- en stekgrond kunt u kant en klaar kopen bij de groene vakhandel.

Zodra u de zaden hierin uitgezaaid heeft, moet u er een dun laagje scherpzand overheen strooien. Hierdoor voorkomt u een aantasting door bodemschimmels. Het zaaisel nu licht aandrukken en met een plantensproeier ligt bevochtigen. Sommige zaden, zoals bijvoorbeeld radijs en tuinkers kiemen al binnen enkele dagen. Het zaaibakje dekt u vervolgens af met een glasplaatje. Vanwege condens dient u het glasplaatje regelmatig te draaien. Let er wel op, dat de zaaigrond niet uitdroogt.

Buiten zaaien

Teeltplan en vruchtwisseling

Een goed teeltplan is onontbeerlijk. Om te voorkomen dat de grond uitgeput raakt, moet u elk jaar vruchtwisseling toepassen. Hiermee wordt bedoeld, dat u op een stuk grond elk jaar een ander gewas moet telen. Teelt u namelijk vaak dezelfde groenten achtereenvolgens op dezelfde plaats, dan raakt de grond uitgeput. Om te weten waar u vorig jaar welke groenten geteeld heeft, kunt u het beste er een notitie van maken. Dit noemen we een teeltplan. Nadat u uw keuze heeft bepaald, moet u de geselecteerde groenten in vier groepen verdelen.

Onderstaande groepen dient u steeds wisselend te zaaien :

Bladgroenten
Zoals sla, spinazie, kool en andere groenten, waarvan de bladeren worden gegeten, maar ook bloemkool, knolselderij en prei.

Wortelgroenten

Zoals bieten, wortelen, koolrapen en andere groenten, waarvan de wortels worden gegeten, ook aardappelen.

Peulvruchten

Zoals bonen, capucijners, erwten en peulen.

Vruchtengroenten

Zoals komkommers, tomaten, augurken en pompoenen.

Grondbewerking

Voordat we gaan zaaien moeten we eerst voor goede grond zorgen. De grond is goed als deze luchtig en niet vochtig is. Het overtollige water moet snel kunnen afvloeien. De grond moet een steek van een spade diep (25 à 30 cm) worden omgespit. Tegelijkertijd met het omspitten, kunt u de grond losser maken. Zandgrond mengt u met tuinturf, bladaarde of organische mest. Voor kleigronden kunt u het beste tuinturf nemen.

Kleigrond dient u bij voorkeur voor de winter om te spitten, zandgronden erna. Bij het zaaien buiten kunnen we onderscheid maken tussen het zaaien onder glas of in de vollegrond.

Zaaien onder glas (niet verwarmd / onder ‘koud’ glas)
Met “onder glas” bedoelen we :

een kist met een glasplaat (platte bak)

een onverwarmde hobbykas

een plastic kweektunnel

Meestal zaaien we onder glas breedwerpig om daarna direct te oogsten of uit te planten (zie tevens onder: Zaaien in de vollegrond.). Warmteminnende gewassen zoals komkommer, meloenen, paprika’s, tomaten, etc. adviseren wij niet onder koud glas te zaaien. De temperatuurschommelingen tussen dag en nacht kunnen te sterk schommelen. Als overdag het zonnetje schijnt, is het snel 30 graden, terwijl ’s avonds de temperatuur kan dalen tot onder de 10 graden. Warmteminnende gewassen bij voorkeur binnen zaaien, zij van constante warmte. Binnen heeft u zelf de temperatuur in de hand, zie hiervoor de uitleg over binnenzaaien zoals eerder beschreven.

Zaaien in de vollegrond

 Op een zaaibed. Een zaaibed heeft meestal kleinere afmetingen. Bijvoorbeeld 1 x 1 meter.

U strooit de zaden zo gelijk mogelijk uit. Dit noemt men breedwerpig zaaien. Na opkomst plant u de plantjes uit op hun uiteindelijke plaats van bestemming. Op de verpakking staat aangegeven op welke afstanden dit het beste kan gebeuren. Met de vermelding 40 x 30 cm wordt bedoeld: een afstand tussen 2 rijen van 40 cm, en een afstand tussen 2 plantjes van 30 cm.

 Direct ter plaatse

Dit kan op twee manieren, namelijk breedwerpig of op regels. Met een uitzaai op regels wordt bedoeld dat u de zaden in een van te voren getrokken geultje uitstrooit.

Voor de uitzaai ter plaatse gelden de volgende vuistregels :

Fijn zaad erg ondiep zaaien of zelfs gewoon boven op de grond.

 Grover zaad iets dieper, maar nooit dieper dan 1 à 2 cm.

 Bij uitzaai onder glas of vollegrond dient u de grond altijd licht aan te drukken, bijvoorbeeld met de achterkant van een spade, zodat u altijd een gesloten zaaibed heeft. Ook een voorzichtige watergift met een gieter is onmisbaar.

 Als er te veel plantjes bij elkaar staan, moet u deze uitdunnen. Dat wil zeggen dat u er een aantal plantjes tussen uit trekt. Deze plantjes kunt u eventueel daarna opnieuw op de gewenste afstand uitplanten.